Komen er 7 of 5 windmolens aan de A28? Op 4 juni heeft het College van Gedeputeerde Staten (GS) Gelderland besloten over het inpassingsplan voor windpark Horst en Telgt, een initiatief van Energiecoöperatie Veluwe-Energie en Prowind. Op het laatste moment heeft GS besloten het plan aan te passen van 7 naar 5. Volgens de initiatiefnemers voldoet de aanvraag volledig aan de eisen voor 7 turbines.
“We hebben met verbazing en teleurstelling het besluit ontvangen van Gedeputeerde Staten. Met twee windturbines minder, komen de regionale energiedoelstellingen (RES) flink onder druk te staan en dit roept ook vragen op. Want waar komen deze windturbines dan wel te staan in Gelderland?
En zijn deze landschappelijk mooier dan de twee nu geschrapte windturbines? Ook gaat dit besluit ten koste van de duurzame belangen en ambities in deze regio.”
Sociaal karakter
Het project Windpark Horst en Telgt omvat het plan voor zeven windmolens langs de A28 in de buurtschappen Horst en Telgt te Ermelo en Putten met elk een vermogen van 6,2 Megawatt.
Het park krijgt een sociaal karakter: Er is sprake van 50% lokaal eigendom via de energiecoöperatie Veluwe-Energie, 20 grondeigenaren delen mee in de opbrengsten via een gesocialiseerde grondvergoeding, er zijn ruime vergoedingen voor direct omwonenden en via het omgevingsfonds kunnen toekomstige initiatieven in de brede omgeving financieel ondersteund worden door het windpark.
Daarnaast heeft er de afgelopen jaren een uitgebreid participatieproces plaatsgevonden waarbij, samen met de omgeving, het plan inhoudelijk is aangepast. Zo is de geluidsnorm vrijwillig aangepast van 47 dB Lden naar 45 dB Lden en wordt slagschaduw in zijn geheel vermeden door extra stilstandvoorzieningen.
Nadien zijn er ook nog normen opgenomen ter bescherming van de omgeving tegen tonaal geluid en piekgeluid.
5 + 2 turbines
In december 2023 stelden Gedeputeerde Staten de voorkeursvariant vast met 5 + 2 turbines. Aan de komst van 2 extra turbines werd de voorwaarde gekoppeld dat dit binnen het nieuwe wespendiefbeleid past. Aan deze enig gestelde voorwaarde voldoet het ingediende plan.
Uit onafhankelijk onderzoek* blijkt dat een opstelling met 7 turbines niet dermate negatief is dat er 2 turbines moeten afvallen. 5 Turbines levert op projectniveau weliswaar een kleine landschappelijke verbetering op, maar deze verbetering is niet zodanig dat daarom de 2 windturbines dienen af te vallen. Verder blijkt uit het eerdere Plan MER dat de overige locaties voor deze RES-regio allemaal slechter scoren op het onderdeel landschap vanwege de ligging in waardevol open landschap en/of nationaal landschap.
Voordelen
Prowind en Veluwe-Energie zien verschillende redenen waarom 7 turbines een beter idee is dan 5:
- Hard nodig om de RES-doelstelling te halen. De doelstelling van de RES-regio Noord-Veluwe wordt met 5 niet gehaald.
- Draagt bij aan een betere verhouding zon/wind. Met 7 turbines verbetert de verhouding zon/wind significant in deze RES-regio, waar om was gevraagd in Statenmotie 21M37 aan GS.
- Meer ontwikkelingsruimte voor woningen en bedrijven. Bij 5 turbines worden ruimtelijke ontwikkelingen in deze regio nog meer afhankelijk van stroomtoevoer via het overvolle transportnet van TenneT op station Harderwijk. Een project met 7 turbines is een goede oplossing voor netcongestie.
- Meer profijt voor de omgeving. Over de gehele looptijd van 25 jaar levert het project Horst en Telgt met 7 turbines 1,3 miljoen euro meer op voor de omgeving dan bij 5 turbines.
Het verweer van GS
GS beroept zich in haar verweer op de landschappelijke verbetering die 5 turbines zou opleveren. Door het schrappen van de twee oostelijke turbines vormen de overgebleven 5 turbines een lijn die min of meer gelijkloopt met de snelweg A28. De provincie geeft daarbij aan dat deze opstelling ook de voorkeur heeft van de Gemeente Ermelo. Daarbij wijzen Gedeputeerde Staten erop dat de opstelling met 5 turbines één ernstig gehinderde scheelt ten opzichte van de opstelling met 7 turbines.
Steun van andere partijen
Inmiddels krijgt het voorstel voor 7 turbines ook steun van VNO-NCW en Natuur en Milieu Gelderland. Volgens de werkgeversorganisatie is dit aantal hard nodig omdat bedrijven zonder de opwekcapaciteit alleen maar verder in de problemen komen. Door het overvolle stroomnetwerk is het nu al zo dat nieuwe bedrijven moeten wachten op een aansluiting.
Natuur en Milieu Gelderland benadrukt bij de leden van Provinciale Staten dat de RES-doelen met het besluit voor 5 turbines verder uit zicht raken. Zij wijst erop dat deze energie vervolgens elders moet worden opgewekt en kaart aan dat het kiezen voor minder turbines verdere vertraging betekent voor regionale en ruimtelijke ontwikkelingen zoals woningbouw vanwege de druk op het elektriciteitsnet.
NedZero heeft begrip voor de politieke en bestuurlijke overwegingen maar pleit voor het zo goed mogelijk benutten van geschikte windlocaties:
“Hoe minder windenergie een locatie mag opwekken, des te meer locaties zijn er nodig voor de energietransitie.
Ook andere uitdagingen krijgen er last van: als deze twee turbines afvallen, wordt 23,5 GWh elektriciteit voor zo’n 9.400 huishoudens niet opgewekt. Twee turbines elders plaatsen kost 8 jaar. De gevolgen vertalen niet 1-op-1 door naar de woningbouwopgave maar dat er een vertragend effect van uitgaat, is zeker.”
Eindbesluit
Prowind en Veluwe Energie hebben hun betoog juridisch onderbouwd. Gezien de noodzaak om aan de doelen voor de RES en het klimaatakkoord voor 2030 te voldoen, de belangen voor de omgeving mede als oplossing van netcongestie, en de ruimtelijke aanvaardbaarheid van 7 windturbines, pleiten de partijen voor een eindbeslissing ten gunste van de voorgestelde 7 turbines.
Provinciale Staten van Gelderland beslist in de Statenvergadering van 2 en 3 juli over het inpassingsplan.
Mocht de provincie besluiten om slechts 5 turbines toe te staan, dan stappen de initiatiefnemers naar de rechter. Daarmee houdt de politiek zich niet aan de 'juridische werkelijkheid' laat Thijs Afman, directeur van Prowind weten.
*Milieueffectrapport Windpark Horst en Telgt - pagina 57: tabel 3.8 en pagina 294: Paragraaf 19.9.5.
Bekijk al het nieuws