De Chinese president Xi Jinping was in Europa voor een 6-daags bezoek. Op de gespreksagenda stonden o.a. de recent aangekondigde EU-onderzoeken naar staatssubsidies aan Chinese windparken. Hoofd van de Europese Unie, Ursula von der Leyen, heeft aangekondigd dat ze bij de Chinese president zou aandringen op concurrentie met China die "eerlijk en niet verstoord" is. NedZero juicht de onderzoeken toe, en heeft het gevaar van concurrentievervalsing al eerder onder de aandacht gebracht van het Nederlandse kabinet.
Illegale subsidies
Op 9 april kondigde de EU aan onderzoek te gaan doen naar windparken in vijf EU lidstaten om te bepalen of er illegale subsidies zijn verleend aan Chinese producenten van windturbines. De Europese Commissie zal zich buigen over de voorwaarden voor de ontwikkeling van windparken in Spanje, Griekenland, Frankrijk, Roemenië en Bulgarije.
De Europese Commissie zegt over aanwijzingen te beschikken waaruit blijkt dat bepaalde windfabrikanten en andere bedrijven die actief zijn op de interne markt kunnen profiteren van buitenlandse subsidies die hen een oneerlijk voordeel geven ten opzichte van hun concurrenten en kunnen leiden tot concurrentieverstoringen.
Chinese leveranciers profiteren van een bloeiende Europese markt, waar ontwikkelaars vorig jaar windturbines bestelden die ongeveer 100 gigawatt (GW) kunnen opwekken. Dit is ongeveer het equivalent van 100 Europese kerncentrales van gemiddelde grootte met twee reactoren, volgens onderzoeksbureau Wood Mackenzie. Ter vergelijking: de EU heeft een jaarlijks gemiddelde van 29 GW vastgesteld om haar klimaat- en energiedoelstellingen voor 2024 te halen.
De Europes onderzoeken werden aangekondigd in een speech in Princeton door de belangrijkste mededingingshandhaver van de EU, Margrethe Vestager. Vestager betoogde in de speech dat Brussel moet afstappen van het bestrijden van individuele gevallen en in plaats daarvan de volledige bevoegdheden moet gebruiken om de Europese belangen te verdedigen tegen oneerlijke handelspraktijken door China:
"We zagen het draaiboek voor hoe China de zonnepanelenindustrie domineerde. Ten eerste, het aantrekken van buitenlandse investeringen op de grote binnenlandse markt, waarvoor meestal joint ventures nodig zijn. Ten tweede, het verwerven van de technologie, en niet altijd op eerlijke wijze. Ten derde, het verlenen van massale subsidies aan binnenlandse leveranciers, terwijl tegelijkertijd en geleidelijk de binnenlandse markt wordt afgesloten voor buitenlandse bedrijven. En ten vierde, het exporteren van overcapaciteit naar de rest van de wereld tegen lage prijzen.
We kunnen ons niet permitteren dat wat gebeurde met zonnepanelen ook gaat gebeuren met elektrische voertuigen, wind of essentiële chips."
Mandaat
De zaak zal nu verder worden onderzocht. Op basis van de ‘Foreign Subsidies Regulation’ heeft de Europese Commissie het mandaat het bestaan en de gevolgen van buitenlandse subsidies te onderzoeken en regressieve maatregelen op te leggen zodra een verstoring van de mededinging is vastgesteld.
Europese producenten van windturbines dringen er al lang bij de EU-leiders op aan om hen te beschermen tegen oneerlijke overzeese concurrentie. In een 'actieplan' voor windenergie dat afgelopen oktober werd gepubliceerd, waarschuwde de uitvoerende macht van de EU voor mogelijke toekomstige concurrentiesondes, naast maatregelen om knelpunten in vergunningen, een tekort aan vaardigheden en toegang tot belangrijke grondstoffen aan te pakken.
Reacties brancheorganisaties
In reactie op het nieuws zei brancheorganisatie WindEurope dat Chinese leveranciers al inbreuk maken op de EU-markt door turbines aan te bieden tegen de helft van de prijs van binnenlandse fabrikanten. Directeur Gilles Dickson zegt de gedachtengang van de Commissie volledig te begrijpen:
"Chinese fabrikanten van windturbines bieden veel lagere prijzen dan Europese fabrikanten en ongelooflijk genereuze financieringsvoorwaarden met uitstel van betaling tot drie jaar. Dat kan niet zonder oneerlijke overheidssubsidie.”
Ook Jan Vos, voorzitter van NedZero, is voorstander van onderzoek:
“Net als in het verleden is gebeurd met zonnepanelen is er een groot risico dat Nederland betaalt voor innovatie en dat de Chinezen weglopen met het marktaandeel. Wij hebben concurrentievervalsing al eerder onder de aandacht gebracht van het kabinet en pleiten voor de North Seas Standard.”
Eerlijke concurrentie
De president van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen zei aan het begin van het staatsbezoek van president Xi Jinping al eerder aan Xi duidelijk te hebben gemaakt gemaakt dat de huidige onevenwichtigheden in markttoegang niet duurzaam zijn en moeten worden aangepakt. Ze zal tijdens zijn bezoek, samen met de Franse president Macron, aandringen op "eerlijke" concurrentie met China:
"We moeten actie ondernemen om ervoor te zorgen dat de concurrentie eerlijk is en niet wordt verstoord."Bekijk al het nieuws