Iberisch schiereiland heeft uitzonderlijk schone elektriciteitsmix

Geen van 's werelds grootste economieën komt in de buurt van de integratie van variabele hernieuwbare technologieën (wind en zon) op het Iberisch schiereiland. In de zuidwestelijke hoek van Europa worden bedrijven en huishoudens aangedreven door een van de schoonste elektriciteit ter wereld, dankzij de enorme toename van geïnstalleerde wind- en zonne-energie in het afgelopen decennium. Hernieuwbare energiebronnen en kernenergie waren goed voor 82% van de elektriciteit die in 2024 in Spanje en Portugal werd opgewekt, volgens gegevens die zijn verzameld door Ember.

Energie-eiland

Spanje en Portugal handelen met elkaar in stroom, maar opereren samen enigszins als een "energie-eiland" omdat ze een beperkte interconnectiecapaciteit hebben met de rest van Europa. Dat komt deels omdat de Pyreneeën verbindingen bemoeilijken.

Wind- en zonne-energie vormden in 2024 bijna de helft (46,4%) van de gecombineerde mix, terwijl alle hernieuwbare energiebronnen 63,9% van het totaal uitmaakten en de Spaanse kerncentrales nog eens 17,9%. Alle fossiele brandstoffen waren goed voor slechts 18,1% van de elektrische output van de regio.

Voor de context: geen van 's werelds grootste economieën komt in de buurt van de integratie van variabele hernieuwbare technologieën (wind en zon) op het Iberisch schiereiland. En als het schiereiland een enkel land was, zou het de 12e grootste economie ter wereld zijn, vóór Australië en Mexico (en de staat New York).

Ondertussen betalen huishoudens in Spanje en Portugal 16% minder voor hun elektriciteit dan het EU-gemiddelde, volgens de laatste gegevens van het statistiekbureau van het blok.

De gecombineerde elektriciteitsmix van Spanje en Portugal in 2024 | Bron: The Progress Playbook

Spanje

In Spanje waren hernieuwbare energiebronnen goed voor 60,2% van de stroomproductie in 2024, terwijl kernenergie 20,8% van de mix uitmaakte en fossiele brandstoffen 19%.

Oktober 2024 wekte Spanje volgens Ember 71% van zijn elektriciteit op uit schone bronnen, boven het wereldwijde gemiddelde van 39%. in 2023 was Spanje voor 29% van zijn elektriciteit afhankelijk van fossiele brandstoffen. De uitstoot per hoofd van de bevolking was bijna de helft van het wereldwijde gemiddelde en drie keer lager dan hun piek in 2005.

De grootste bron van schone elektriciteit in Spanje was wind (24%), terwijl zonne-energie goed was voor 17% van de totale elektriciteitsopwekking. Het aandeel van 40% in wind- en zonne-energie lag boven het wereldwijde gemiddelde (13%) en was hetzelfde als dat van buurland Portugal.

Het land streeft naar 81% hernieuwbare elektriciteit tegen 2030, met 62 GW aan windcapaciteit, 76 GW aan zonne-energie en 22,5 GW aan opslag. Op de lange termijn wil Spanje naar circa 100% hernieuwbare energie.

Daartoe zijn er onder meer ambitieuze plannen voor de ontwikkeling van offshore windenergie, met name door het inzetten op drijvende windturbines vanwege de diepe wateren langs de Spaanse kust. Het Maritiem Ruimtebeheerplan (POEM), goedgekeurd in 2023, streeft naar de installatie van 1 tot 3 gigawatt (GW) aan drijvende offshore windcapaciteit tegen 2030.

Ondanks deze plannen zijn er zorgen over het tempo van de ontwikkeling. Volgens een rapport van Global Energy Monitor uit juni 2024 loopt Spanje het risico zijn doelstellingen voor windenergie in 2030 niet te halen, tenzij de uitrol van nieuwe projecten wordt versneld.

Bron: Ember

Portugal

Portugal, dat in 2021 zijn laatste kolengestookte elektriciteitscentrale sloot, is wereldwijd koploper in de overgang naar 100% hernieuwbare energiebronnen, schrijft beleids-denktank The Progress Playbook.

Binnenlandse elektriciteitscentrales die op fossiele brandstoffen draaien, dekten in 2024 slechts 10% van de elektriciteitsbehoefte van het land, volgens gegevens van netbeheerder REN. De rest van de elektriciteit van het land kwam van lokale faciliteiten voor hernieuwbare energie en Spanje.

Volgens modellen van het Internationaal Energieagentschap zal Portugal tegen 2030 waarschijnlijk meer dan 90% van zijn stroom uit binnenlandse hernieuwbare energiebronnen halen, een mijlpaal die zal worden gedeeld door landen als Denemarken, Chili en Kenia.

Het land is inmiddels bezig met een inhaalslag met betrekking tot offshore windenergie. Op 13 januari 2025 heeft de Portugese ministerraad het Offshore Renewable Energy Allocation Plan' (PAER) goedgekeurd.
Dit plan identificeert gebieden met het hoogste potentieel voor offshore hernieuwbare energie, met als doel 2 GW aan offshore windcapaciteit te installeren tegen 2030.

De goedkeuring van de PAER markeert een belangrijke stap richting de eerste veilingen voor offshore windcapaciteit. De specifieke locaties zijn nog niet bekendgemaakt, maar een openbare consultatie in oktober 2023 richtte zich op zes potentiële gebieden: Viana do Castelo Norte, Viana do Castelo Sul, Leixões, Figueira da Foz, Ericeira en Sines.

Portugal streeft ernaar om tegen 2030 85% van de jaarlijkse elektriciteitsproductie uit hernieuwbare bronnen te halen, vergeleken met 61% in 2023. Dat is een van de hoogste percentages in Europa volgens Reuters News Agency.

Bron: Ember
Bekijk al het nieuws

Ontdek de voordelen van het NedZero Lidmaatschap

Meer informatie

Wij zijn NedZero, de branchevereniging voor windenergie.

Arthur van Schendelstraat 600
3511 MJ Utrecht

Contact
Nieuwsbrief

Blijf op de hoogte van het laatste nieuws:

Inschrijven
Volg ons
Privacyverklaring Disclaimer