De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft op 18 april 2024 meerdere codebesluiten gepresenteerd. Het gaat om een breed pakket aan maatregelen voor het verbeteren van onder meer congestiemanagement en het waarborgen van aansluittermijnen. NedZero is blij met het codebesluit voor de aansluittermijnen.
“NedZero is blij met de uitstekende samenwerking waarbinnen het codebesluit voor de aansluittermijnen tot stand is gekomen. Het biedt zekerheid voor partijen die een nieuwe aansluiting willen en daarnaast ademruimte voor netbeheerders om de grote hoeveelheid aangevraagde aansluitingen te realiseren. Daarbij is het de bedoeling dat de aanvankelijk ruimere termijn geleidelijk weer wordt teruggebracht.”
Aanleiding
Netcongestie ontstaat wanneer verbruikers meer elektriciteitstransport vragen dan het stroomnet aankan, bijvoorbeeld door het gebruik van warmtepompen, zonnepanelen en het laden van elektrische voertuigen. Nederland verduurzaamt momenteel in recordtempo en fossiele brandstoffen maken plaats voor duurzame elektriciteit. De vraag groeit echter sneller dan netbeheerders het net kunnen verzwaren en uitbreiden.
ACM maakt het mogelijk dat netbeheerders in sommige gevallen afstappen van het ‘first come, first served-principe’ waarbij aanvragen moeten worden behandeld in volgorde van binnenkomst. Netbeheerders onderschrijven het doel om sommige aanvragers met voorrang transportcapaciteit te bieden. Denk hierbij aan diensten die congestie verminderen, veiligheidsdiensten en scholen.
Proces
De aansluittermijnen staan opgenomen in de Elektriciteitswet. Uit de jurisprudentie van het Hof van Justitie van de EU blijkt echter dat deze termijnen niet in de wet mogen worden vastgelegd, maar door de ACM moeten worden vastgesteld.
Vooruitlopend op de gepresenteerde maatregelen heeft de ACM de termijnen vastgesteld in een ontwerpbesluit na een marktconsultatie. Naast NedZero is hierover overleg geweest met de marktpartijen: de branchevereniging voor energie en water (VEMW), Holland Solar, Energie Samen, Energie-Nederland, Bouwend Nederland en de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE). Vanuit de zijde van de netbeheerders hebben deelgenomen: Liander, Stedin, Enexis en Westland Infra.
In de marktconsultatie heeft de ACM drie concrete vragen voorgelegd waarop partijen konden reageren:
- De wenselijkheid van uitzonderingen op de termijnen bij de realisatie van grote hoeveelheden kleine aansluitingen in nieuwe woonwijken.
- De aard en reikwijdte van informatie die afnemers zouden moeten overleggen bij een aanvraag van een aansluiting.
- Situaties van overmacht, bijvoorbeeld door onvoorziene situaties in een vergunningprocedure.
Afweging belangen
De ACM dient bij het vaststellen van de code, conform artikel 31 van de Energiewet, rekening te houden met de belangen van de netbeheerders en de aangeslotenen. De belangen van de netbeheerders zijn dat zij een redelijke termijn moeten krijgen om de wettelijke taak voor het verzorgen van de aansluiting uit te voeren. Netbeheerders moeten inspelen op een sterk toegenomen elektrificatie en duurzame productie van elektriciteit en ondervinden daarbij last van personeelsschaarste en opgelopen termijnen bij (gemeentelijke en provinciale) vergunningenprocedures.
Het belang van de aangeslotenen is om binnen een redelijke termijn een gebruiksklare aansluiting op het net te verkrijgen. Aangeslotenen hebben er last van wanneer netbeheerders (te) lang doen over het realiseren van aansluitingen. Dit remt de oplevering van projecten – en daarmee het initiëren van (nieuwe) activiteiten in de samenleving en de economie – en vertraagt de voortgang van de energietransitie. Aangeslotenen hebben behoefte aan zekerheid en duidelijkheid over de termijn die het de netbeheerder kost om hun aansluiting te realiseren. Zij ervaren in de praktijk dat het moeilijk is om harde afspraken te maken met netbeheerders over de opleverdatum van de aansluiting.
Besluit
De ACM constateert dat de netbeheerders en de belangenverenigingen van afnemers gezamenlijk tot het ontwerp voor de invulling van de aansluittermijnen zijn gekomen die beide groepen redelijk achten. Daarmee concludeert de ACM dat de belangen van netbeheerders en afnemers voldoende in acht zijn genomen.
In het voorstel dat ACM gepubliceerd heeft, is een duidelijk kader gemaakt dat handvatten biedt aan zowel de aanvragers van transportcapaciteit als de netbeheerders bij het beantwoorden van de vraag wie er voorrang moet krijgen op de aanvraag.
Partijen die in een categorie van het prioriteringskader vallen krijgen niet automatisch voorrang. Daarvoor moeten ze eerst bewijsstukken aanleveren waarmee ze aantonen te voldoen aan verschillende vereisten. Netbeheerders gaan het kader vanaf 1 oktober toepassen in congestiegebieden.
In het nieuwe codebesluit zijn meerdere termijnen opgenomen. Daarmee wordt recht gedaan aan de complexiteit van het proces, de toegenomen vraag naar aansluitingen en het tekort aan personeel om deze te realiseren. Zo komt er meer duidelijkheid voor de aanvragers, krijgen aanvragers een realistische termijn en netbeheerders meer mogelijkheden om het werk planmatiger in te vullen.
Aansluittermijnen Grootverbruik
ACM publiceert ook het codebesluit Aansluittermijnen van grote aansluitingen. De code is gebaseerd op het voorstel dat de regionale netbeheerders en marktpartijen gezamenlijk hebben opgesteld en afgestemd met de ACM.
In het codebesluit dat de ACM gepubliceerd heeft, staan meerdere termijnen opgenomen. Die termijnen doen recht aan de complexiteit van het proces, de toegenomen vraag naar aansluitingen en het tekort aan personeel om deze te realiseren. Met de nieuwe voorgestelde werkwijze komt er meer duidelijkheid voor de aanvragers, biedt het aanvragers een realistische termijn en krijgen netbeheerders meer mogelijkheden om het werk planmatiger te doen.
Congestiemanagementonderzoek
Wie een aanvraag voor een nieuwe aansluiting doet, komt in veel gevallen op een wachtlijst te staan. In congestiegebieden moeten netbeheerders daarvoor eerst weten hoeveel ruimte en vooral hoeveel flexibele ruimte er nog is. Om daar achter te komen, doen netbeheerders congestiemanagement onderzoeken. ACM heeft ook gepubliceerd over wat zij denken dat een passende termijn is voor deze onderzoeken.
ACM stelt dat in het geval van een verzoek voor een aansluiting voor afname van elektriciteit, de maximale termijn voor een onderzoek twaalf maanden mag zijn. En voor invoeding is die termijn zes maanden. Netbeheerders zoeken naar flexibiliteit. Dat doen ze bij huidige aangeslotenen, én bij partijen die nu op de wachtlijst staan. Dit is een intensief en tijdrovend proces. Twaalf maanden voor de afname van stroom lijkt een redelijke termijn. Wel maken netbeheerders zich zorgen over de gestelde termijn van zes maanden in het geval van invoeding.
Het codebesluit is gepubliceerd in de Staatscourant.
Meer informatie:
Bekijk al het nieuws