Half juni worden de winnaars van de tenders Alpha en Bèta voor windenergiegebied IJmuiden Ver bekendgemaakt door RVO. Eén van de partijen die meedingt voor de exploitatie van beide kavels is het consortium Noordzeker. Het diverse gezelschap aan partners is even vastberaden als bevlogen en heeft baanbrekende redenen voor deelname.
Missie en visie
In het Wind Op Zee programma van de overheid worden verschillende nieuwe aanbestedingen (tenders) uitgeschreven. De tenders waar momenteel het vergunningstraject voor loopt zijn de kavels Alpha en Bèta van elk 2 GW in energiegebied IJmuiden Ver (IJVER) op 62 kilometer voor de kust van IJmuiden. In de aanbestedingscriteria voor de tenders stelt de Nederlandse overheid, naast financiële criteria, hoge eisen aan circulariteit, ecologie en Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO).
Eind maart 2024 heeft het consortium Noordzeker een bod ingediend voor beide tenders. Naar eigen zeggen om bij te kunnen dragen aan een 'betrouwbaar aanbod van duurzame energie voor een eerlijke prijs’. Het consortium constateert dat energie een speelbal is van politieke ontwikkelingen in de wereld en vindt dat de energietransitie te langzaam gaat. Via deelname willen de deelnemers meer zeggenschap krijgen over de eigen energiehuishouding door de energievoorziening van Nederland in eigen hand te nemen en werk te maken van duurzaamheid.
‘Omdat Nederland gebaat is bij een stabiele energievoorziening, onafhankelijk van politieke ontwikkelingen in de rest van de wereld.’
Het initiatief
Noordzeker is een initiatief van pensioenfonds ABP, pensioenbelegger APG en windpark-ontwikkelaar SSE Renewables, met als doel het grootschalig opwekken van windenergie op de Noordzee, met een stabiele prijs, voor de komende decennia.
Daarbij wordt samenwerking gezocht met andere duurzame partijen in Europa, zoals onderzoeksinstituten, universiteiten, milieuorganisaties en de overheid. Want juist door samenwerking met experts op het gebied van duurzame energie, ecologie en systeemintegratie wil het consortium betrouwbare productie van windenergie mogelijk maken.
Uitgangspunt is dan ook niet om op de korte termijn zoveel mogelijk winst maken, maar juist over langere termijn. De doelstellingen passen ook bij de doelstellingen van de pensioenfondsen: door te investeren in energieopwekking uit hernieuwbare bronnen wordt voor een lange periode bijgedragen aan een goed rendement voor de deelnemers én een duurzame toekomst voor de samenleving.
Zowel ABP als SSE Renewables zijn al geruime tijd actief in de offshore windindustrie. ABP investeert in windparken in onder andere Nederland, Duitsland, Frankrijk en Zweden.
SSE Renewables is ontwikkelaar en exploitant van hernieuwbare energie in het Verenigd Koninkrijk en Ierland en breidt de activiteiten momenteel verder uit in Europa, Noord-Amerika en Azië-Pacific. Daarnaast is SSE Renewables eigenaar van 2 GW onshore wind, 0,5 GW offshore wind en 1,5 GW waterkracht in het Verenigd Koninkrijk en Ierland.
ABP en SSE Renewables ondertekenden eerder al het IMVO-convenant voor de hernieuwbare energiesector, waarin afspraken zijn opgenomen over internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Onze NoordzeeStroom (ONS)
Partner in het samenwerkingsverband Noordzeker is Onze NoordzeeStroom. Dit is een initiatief van de belangenvereniging van energiecoöperaties: Energie Samen en verbinder van energieprojecten: Windunie. Samen zijn ze via de achterban verbonden met de coöperatieve energiegemeenschap waarin zo’n 700 energiecoöperaties (met 120.000 leden) werken aan de energietoekomst van Nederland.
Harmen van Wijnen, bestuursvoorzitter van pensioenfonds ABP, licht de samenwerking toe:
Als pensioenfonds met 3 miljoen deelnemers geloven wij in de kracht van collectiviteit. We hebben de ambitie om een groot windpark op de Noordzee te exploiteren. Hiermee kunnen we niet alleen zorgen voor een goed pensioen, maar ook voor betaalbare en schone energie voor onze deelnemers en Nederland.
Door lokale energiecoöperaties de mogelijkheid te geven te participeren, zorgen we dat Noordzeker niet alleen ten goede komt aan onze pensioendeelnemers maar aan iedereen in Nederland die wil meedoen. Wind is van ons allemaal en daar moet iedereen in Nederland de vruchten van kunnen plukken."
Naturalis Biodiversity Center
Ook sloegen de partners de handen ineen met het Naturalis Biodiversity Center. Er is relatief weinig kennis over de biodiversiteit in- en boven de zee. Om deze reden gaan Noordzeker en Naturalis samenwerken en actief bijdragen aan het vergroten van de kennis over de biodiversiteit onder en boven water. We delen alle kennis met iedereen voor wie het relevant is, waardoor het niet alleen van grote waarde is voor Noordzeker, maar voor alle windparken wereldwijd. Dit komt ten goede aan iedereen, inclusief de natuur, het klimaat, de energietransitie en de samenleving.
Naturalis is met een team van meer dan 120 onderzoekers en 8 onderzoeksgroepen hét onderzoeksinstituut in Nederland op het gebied van biodiversiteit.
Een zo'n onderzoeksgroep is de Marine Biodiversity. De groep onder leiding van Prof. Dr. Willem Renema houdt zich bezig met het verduidelijken van de reacties van mariene organismen op milieuveranderingen. Dat omvat onderzoek van micro-organismen over de hele wereld, in habitats variërend van de open oceaan tot ondiepe, soms brakke zeeën.
De onderzoeksgroep Mariene evolutie en ecologie, onder leiding van Dr. Katja T.C.A. Peijnenburg, doet onderzoek naar organismen die meedrijven op de stromingen van de oceaan. Doel is om een algemeen inzicht te krijgen in de processen waardoor diversiteit in de open oceaan ontstaat en in stand gehouden wordt, en om bij te dragen aan het beter voorspellen van de gevolgen van global change.
Burgerparticipatie als tendercriterium
De voorzitters van Energie Samen en Windunie werken met Noordzeker momenteel aan het vormen van lokale deelneming, waaronder een aandelenbelang in het windpark en zeggenschap over een deel van de stroom.
Ze zijn met name enthousiast over het partnership vanuit de wens dat de energieproductie in handen komt van Nederlandse partijen en ten goede kan komen aan iedereen. Het partnership zorgt er in hun ogen voor dat de Nederlandse burgers en bedrijven via energiecoöperaties rechtstreeks toegang krijgen tot een windpark op zee, inclusief de stroom van dat park.
Energie Samen ziet voor zich dat het onderdeel ‘burgerparticipatie’ idealiter vast onderdeel uit zou kunnen maken van de tendermethodiek.
ONS geeft aan met dit doel te gaan lobbyen richting overheid om ervoor te zorgen dat burgerparticipatie en lokaal eigendom in de toekomst onderdeel gaan uitmaken van de tendercriteria voor nog uit te geven kavels op de Noordzee.
Voor dit doel is Onze NoordzeeStroom onder meer aanwezig op WindDay 2024 op 13 juni. Op het event geeft ONS een kennissessie over lokaal eigendom aan marktpartijen in de wind-op-zee-sector.
Alpha en Bèta
De plannen voor kavel Alpha richten zich op ecologie en biodiversiteit. Onder meer hiervoor is Noordzeker de samenwerking aangegaan met Naturalis Biodiversity Center.
Bèta focust op optimale integratie van de windstroom in het Nederlandse elektriciteitsnet. Bij de vergunningaanvraag voor dit kavel, weegt de bijdrage van de aanvrager aan de inpassing van het windpark in het Nederlandse energiesysteem extra. Noordzeker en ONS zijn hiervoor van plan om voor 5% aan systeemintegratie aan te leveren en is in gesprek met diverse afnemers om tot gezamenlijke intentieafspraken hiervoor te kunnen komen. Opties worden onderzocht waarbij Noordzeestroom bijvoorbeeld als backbone wordt ingevuld bij een Local4Local energiehub.
In de tweede helft van juni is duidelijk welke partij het bid wint. Zowel Noordzeker als de partijen achter ONS hebben aangegeven in de toekomst vaker aan biedingen voor offshore windenergie mee te willen doen.
Update: dit artikel is geschreven voor 11 juni 2024. Die dag is bekend gemaakt dat het consortium Noordzeker (zonder ONS) winnaar is van IJmuiden Ver Alpha.
Bekijk al het nieuws