Energieopwekking is momenteel de grootste bron van kooldioxide (CO2) uitstoot ter wereld, maar het is wel de energiesector die het voortouw neemt bij de overgang naar netto nulemissies door de snelle uitbreiding van hernieuwbare energiebronnen zoals zonne- en windenergie. Jaarlijkse analyses van de ontwikkelingen op de elektriciteitsmarkt geven inzicht in de verschuivingen.
Deze en meer inzichten zijn te lezen in het onlangs verschenen Electricity 2024, de jaarlijkse analyse van het IEA van de ontwikkelingen en het beleid op de elektriciteitsmarkt.
Conclusies uit het rapport:
- Emissiearme bronnen zullen naar verwachting in 2026 bijna de helft van de wereldwijde elektriciteitsopwekking voor hun rekening nemen, tegen een aandeel van iets minder dan 40% in 2023.
- Hernieuwbare energiebronnen zullen begin 2025 meer dan een derde van de totale elektriciteitsopwekking uitmaken en steenkool inhalen.
- Elektriciteit was goed voor 20% van het eindenergieverbruik in 2023, tegen 18% in 2015, hoewel elektrificatie de komende jaren aanzienlijk sneller zou moeten verlopen om de klimaatdoelstellingen van de wereld te halen.
Stijging vraag verwacht
Met betrekking tot de huidige- en de te verwachten vraag naar elektriciteit stelt het rapport het volgende:
- De wereldwijde groei van de vraag naar elektriciteit is in 2023 licht afgenomen tot 2,2% als gevolg van het dalende elektriciteitsverbruik in geavanceerde economieën. De vraag zal naar verwachting versnellen tot gemiddeld 3,4% in 2024 tot en met 2026.
- Ongeveer 85% van de toename van de wereldwijde vraag naar elektriciteit tot 2026 zal naar verwachting afkomstig zijn van met name China, India en landen in Zuidoost-Azië.
- De vraag naar elektriciteit in de Europese Unie is in 2023 voor het tweede achtereenvolgende jaar gedaald en zal naar verwachting op zijn vroegst in 2026 terugkeren naar het niveau van vóór de wereldwijde energiecrisis.
Voor Nederland geldt dat de vraag naar elektriciteit de afgelopen decennia niet is gestegen. Daar zal naar verwachting verandering in komen. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) verwacht dat de vraag naar elektriciteit in 2030 ongeveer 32 tot 52 % hoger ligt zal komen te liggen in 2022.
Daling elektriciteitsprijzen in Europa
De analyse van IEA stelt met betrekking tot elektriciteitsprijzen dat deze in 2023 over het algemeen lager waren dan in 2022. De prijsontwikkeling varieerde echter sterk van regio tot regio, wat van invloed was op hun economisch concurrentievermogen.
De groothandelsprijzen voor elektriciteit in Europa daalden in 2023 gemiddeld met meer dan 50%, nadat ze in 2022 recordhoogten hadden bereikt na de Russische invasie van Oekraïne. Toch waren de elektriciteitsprijzen in Europa vorig jaar nog steeds meer dan het dubbele van het pre-Covid-niveau, terwijl de prijzen in de Verenigde Staten ongeveer 15% hoger lagen dan in 2019.
Bekijk al het nieuws